نتیجه می گوید: «نخستین بار ایرانیان تاریخ را درك كردند و آن را به دورانهای مختلف تقسیم كردند» و هرودوت تاریخ خویش را چنین آغاز می كند: «به روایات ایرانیان بهترین تاریخ شناسان هستند….».

غرض از نقل دو قول مذكور این بود كه در آغاز، علم تاریخ در بیشتر كشورهای شرق و غرب، علمی ناشناخته بود و فقط در ایران وقایع روزانه در بار و رویدادهای كشور را در روزنامه ها، آیین نامه ها، خداینامه ها، تاج نامه ها، سالنامه ها و شاهنامه ها می نوشتند. اما این بدان مفهوم نیست كه در آن دوره، تاریخنگاری به مفهوم امروزین رواج داشته است، بلكه بر عكس در ایران عصر باستان تاریخنگاری اهمیت زیادی نداشت و حتی یك اثر تاریخی واقعی كه متعلق به این دوره باشد در دست نیست.

 اشپولر می گوید: «در میان نوشته های جوامع زردشتی بعد از اسلام و در میان آثار فارسیان هند(پناهندگان زردشتی سال 98/717) هیچ اثر واقعی تاریخی، چه از ریشه قبل از اسلامی و چه بعد از اسلامی دیده نمی شود.»

 وی پس از ذكر تاریخچه ای از تاریخنگاری اعراب قبل و بعد از ظهور اسلام، نتیجه می گیرد كه بنابر این در بان عربی نوعی تاریخنگاری وجود داشت كه در زبان فارسی دیده نمی شده است و همین امر دلیلی بوده برای اینكه ایرانیان، آثار تاریخی شان را به زبان عربی بنویسند همچنانكه تاثیر زبان عربی در جهان اسلام و ضرورتی كه ایرانیان برای حفظ تماس خودشان با دنیای عرب احساس می كردندن، می تواند دلایل دیگر این رویكرد در عرصه تاریخنگاری باشد.

و در ادامه ...